27 Ιουνίου έως 3 Ιουλίου 2013
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
To 3o Cine BRatenas (3η Εβδομάδα Βραζιλιάνικου Κινηματογράφου), μια συνδιοργάνωση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και της Πρεσβείας της Βραζιλίας, συντονίζεται φέτος με τις υψηλές θερμοκρασίες και γίνεται καλοκαιρινή. Από τις 27 Ιουνίου έως τις 3 Ιουλίου στη θερινή αίθουσα «Λαΐς» της Ταινιοθήκης, θα προβληθούν δεκατρείς μεγάλου και έντεκα μικρού μήκους ταινίες, σε ένα πρόγραμμα που φιλοδοξεί να αναδείξει χωρίς προκαταλήψεις τις σημαντικότερες τάσεις του σύγχρονου βραζιλιάνικου κινηματογράφου: την αστείρευτη δίψα του για πειραματισμό, την προσωπική αναζήτηση των νέων δημιουργών του και την αντιπρότασή του στις μεγάλες αμερικανικές παραγωγές.
Ταινία Έναρξης
Φέτος, το 3o Cine BRatenas ανοίγει με την ταινία Στην άκρη του δρόμου / À beira do caminho (2012, 102’). Ένα υπαρξιακό road movie από τον πρώην φωτογράφο (και σκηνοθέτη της μεγάλης επιτυχίας Οι δυο γιοί του Φρανσίσκο), Breno Silveira (Μπρένο Σιλβέιρα), ο οποίος εδώ – σαν να «συνεχίζει» από εκεί που τέλειωνε ο Τελευταίος σταθμός του Βάλτερ Σάλλες -, κινηματογραφεί μια ελεγεία για τις ανατροπές που προκύπτουν σε μια διαδρομή από το θαύμα μιας απροσδόκητης συνάντησης.
Οι ταινίες του Προγράμματος
Τρεις από τους σκηνοθέτες των ταινιών μεγάλου μήκους που θα προβληθούν κάνουν το ντεμπούτο τους στη μυθοπλασία μεγάλου μήκους: ο πρώην κριτικός και ντοκιμαντερίστας Kleber Mendonça Jr. (Κλέμπερ Μεντόνσα υιός) συνθέτει μια εξαιρετικά πρωτότυπη μελέτη της καθημερινότητας και της ασφάλειας στο Ήχοι από τα πέριξ / Som ao redor (2012, 131’). Ο μουσικός Oswaldo Montenegro (Οσβάλντο Μοντενέγκρο) διερευνά τις σχέσεις καλλιτεχνικής δημιουργίας και ιδεολογίας στο νεανικό Λέο και Μπία / Leo e Bia (2010, 97’) και ο πρώην διαφημιστής Afonso Poyart (Aφόνσο Πογιάρτ) μπαίνει δυναμικά στο χώρο του «εμπορικού» σινεμά με ένα μεταλλαγμένο δημοφιλές είδος: το ποπ φιλμ νουάρ Δυο τρυγόνια / Dois coelhos (2012, 108’).
Σε όσους παρακολουθούν πιο συστηματικά τον σύγχρονο βραζιλιάνικο κινηματογράφο, οι υπόλοιποι δημιουργοί των ταινιών του προγράμματος είναι πιο γνώριμοι. Ο Selton Mello (Σέλτον Μέλλο), χαρισματικός πρωταγωνιστής πολλών πρόσφατων σημαντικών ταινιών, στη δεύτερη ταινία του ως σκηνοθέτης, Ο παλιάτσος / O palhaço (2011, 88’), ρίχνει ένα ευαίσθητο και μελαγχολικό βλέμμα στον μικρόκοσμο μιας ομάδας τσιρκολάνων σε περιοδεία. Ο Marcelo Gomes (Μαρσέλο Γκόμες), ο δημιουργός της σημαντικής ταινίας δρόμου Σινεμά, ασπιρίνες και όρνεα, στο τελευταίο του φιλμ Κάποτε εγώ, η Βερόνικα / Era uma vez eu, Verônica (2012, 91’) ζωγραφίζει ένα αισθαντικό πορτραίτο μιας σύγχρονης ηρωίδας διχασμένης ανάμεσα στη δύσκολη οικογενειακή και επαγγελματική της καθημερινότητα και την αναζήτηση του έρωτα. Ο Beto Brant (Μπέτο Μπραντ), σε συνεργασία με τον Ρενάτο Σιάσκα, σκηνοθετεί ένα τραγικό ερωτικό τρίγωνο με φόντο μια κλειστή κοινότητα, τη θρησκοληψία και την οικολογία στο μυθιστορηματικό Θα δεχόμουν και τα χειρότερα νέα από τα όμορφά σου χείλη / Eu receberia as piores notícias dos seus lindos (2011, 100’). Ο José Padilha (Ζοζέ Παντίλια), δημιουργός της επίσης μεγάλης επιτυχίας Οι Επίλεκτοι, με την Ομάδα επίλεκτων 2 / Tropa de Elite 2 (2010, 115’) αλλάζει την οπτική γωνία του και κάνει μια συναρπαστική καταγγελία της διαφθοράς της αστυνομίας, αποδεικνύοντας ότι η καρδιά της δημοφιλούς κοινωνικής μυθοπλασίας χτυπάει όχι μόνο στο Λος Άντζελες, αλλά και στις φαβέλες του Ρίο. Τέλος ο Cláudio Assis (Κλάουντιο Ασσίς), το άτακτο παιδί του βραζιλιάνικου σινεμά με το Αρουραίος πυρετός / A Febre do rato (2011, 110’), την τελευταία και πιο ώριμη ταινία του, καταφέρνει μια θαυμαστή ισορροπία ανάμεσα στον προκλητικό, αναρχικό, παραληρηματικό του κόσμο και την αυστηρότητα μιας εξαίσιας ασπρόμαυρης αισθητικής.
Στο φετινό Cine BRatenas γιορτάζουμε επίσης δύο επετείους. Τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ποιητή, στιχουργού και μουσικού Βινίσιους ντι Μοράις με την προβολή του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ Βινίσιους / Vinicius (2005΄, 121΄) του Miguel Faria Jr. (Μιγκέλ Φαρία υιού). Επίσης, γιορτάζουμε τα πεντηκοστά γενέθλια του επαναστατικού κινήματος σινέμα νόβο, που χωρίζει την ιστορία του βραζιλιάνικου κινηματογράφου σε «πριν» και «μετά», με την προβολή του αριστουργήματος του Nelson Pereira dos Santos (Νέλσον Περέιρα ντος Σάντος) Ξερές ζωές / Vidas Sêcas (1963, 103’). Άρρηκτα συνδεδεμένο με την εξέλιξη του σινέμα νόβο ήταν και το βραχύβιο κίνημα των τροπικαλιστών, η μουσική διάσταση του οποίου καταγράφεται εξαιρετικά από τον ντοκιμενταρίστα Marcelo Machado (Μαρσέλο Μασάντο) στο Τροπικάλια / Tropicália (2012, 89’). Έναν τελευταίο, σκανδαλωδώς καθυστερημένο, φόρο τιμής αποτίουμε στον σκηνοθέτη Mario Peixoto (Μάριο Πεισότο) με την πρώτη προβολή του μυθικού, μοναδικού φιλμ του Όριο / Limite (1930, 114’), που θεωρείται η σπουδαιότερη βραζιλιάνικη ταινία του βωβού κινηματογράφου.
Τέλος, το φετινό πρόγραμμα, περιλαμβάνει για πρώτη φορά έντεκα ταινίες μικρού μήκους, από δημιουργούς που δεν έχουν γυρίσει ακόμα ταινία μεγάλου μήκους, και συνεπώς εκφράζουν τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες εκείνων που φιλοδοξούν να αποτελέσουν το αύριο του βραζιλιάνικου κινηματογράφου.
Εντός της εβδομάδας βγαίνει στον αέρα το ανανεωμένο σάιτ του φεστιβάλ :
Επιμέλεια αφιερώματος: Νίκος Σαββάτης, Γιάννης Ανδρέου, Γιάννης Παπαδάκης.
