Η λειτουργία του θυρεοειδούς περιλαμβάνει μια πολύπλοκη και πολυσύνθετη αλληλεπίδραση ανάμεσα σε διάφορα όργανα του ανθρωπίνου σώματος, διάφορες ορμόνες και τα σωστά θρεπτικά συστατικά. Ας πάμε όμως την ουσία του θέματος
Η λειτουργία του θυρεοειδούς επηρεάζεται άμεσα και κυριολεκτικά απο 2 σημαντικά όργανα:
Υποθάλαμος
Ο υποθάλαμος είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που λειτουργεί ως εσωτερικό σύστημα ρύθμισης του οργανισμού. Διαχειρίζεται και ελέγχει ορισμένες μεταβολικές διεργασίες και αυτόνομες δραστηριότητες, όπως η αναπνοή και η κατάποση αλλά και το αυτόνομο ανοιγμα και κλεισιμο των ματιών.
Ο υποθάλαμος συνδέει επίσης το νευρικό σύστημα με το ενδοκρινικό σύστημα μέσω της παραγωγής νευροχημικών. Ιδιαίτερη σημασία για τον θυρεοειδή αδένα είναι μια νευρορμόνη που ονομάζεται ορμόνη απελευθέρωσης θυρεοτροπίνης (TRH). Οταν οι ορμόνες του θυρεοειδούς είναι χαμηλές, η ορμόνη της θυρεοτροπίνης(TRH) διεγείρει την υπόφυση για να παράγει ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς (TSH). Η TSH δρά πάνω στο θυρεοειδή αδένα για να παράγει και να απελευθερώσει θυρεοειδικές ορμόνες.
Υπόφυση
Αλλά ο αδένας της υπόφυσης δεν σταματά εκεί. Μετά την απελευθέρωση ορμονών απο το θυρεοειδή η δουλεια της είναι να ελέγχει μεθοδικά και να εκτιμά την ποσότητα της ορμόνης στο αίμα. Εαν οι ορμόνες του θυρεοειδούς πέσουν χαμηλά, δινει διαταγή για απελευθέρωση μεγαλύτερης παραγωγής θυρεοειδικής ορμόνης. Εαν ανέβουν πάλι σε ποσότητα ψηλά τότε η υπόφυση σταματα την απελευθέρωση TSH.
Τα επίπεδα της ορμονης TSH μπορούν να αλλάξουν ακόμα και οι ορμόνες του θυρεοειδούς είναι στα κανονικά επίπεδα. Αλλά συνήθως, οταν τα επίπεδα τησ θυρεοειδικής ορμόνης ειναι σωστά, ο αδένας της υπόφυσης διατηρεί την παραγωγή TSH.
Γιαυτό η μέτρηση της TSH θεωρειται η καλύτερη διάγνωση για θυρεοειδή και είναι κάτι που μπορεί να μετρηθεί σε αντίθεση με την ΤRH που είναι σε πολύ χαμηλα΄επίπεδα στο αίμα κάτι που καθιστά δύσκολο να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση του θυρεοειδή.
Ο θυρεοειδής, ο υποθαλαμος και η υπόφυση σχηματίζουν ενα είδος άξονα που αποκαλέιται άξονας HPT (Hypothalamus, Pituitary Gland, Thyroeid). Ο τρόπος λειτουργίας τους μας δίνει πληροφορίες για το εξαιρετικά ρυθμιζόμενο σύστημα ελέγχου και ισορροπίας του σώματός μας..
Ο υποθάλαμος, η υπόφυση και οι αδένες του θυρεοειδούς συνεργάζονται με τη βοήθεια βέβαια και του εγκεφάλου για να διασφαλίσουν οτι το τα κύτταρα του σώματος δουλεύουν με τη σωστη ταχύτητα.
Σε ενα υγιή άνθρωπο όλος αυτός ο μηχανισμός κάνει τα κύταρρα να λειτουργούν όπως πρέπει όπως ακριβώς ενας θερμοστάτης διασφαλίζει σταθερή τη θερμοκρασία ενος σπιτιού. Ακόμα και η παραμικρή αύξηση η μείωση μπορεί να αλλάξει ποιοτικά την δραστηριότητα των κυττάρων μας. Εαν δεν λειτουργήσει σωστά ο μηχανισμό, ο θερμοστάτης, τότε έιναι που εμφανίζονται οι παθήσει του θυρεοειδούς.
Ιώδιο, ρόλος του είναι σημαντικός.
Ακούμε συχνά τον τελευταίο καιρό για τα πλεονεκτήματα μια διατροφής χαμηλής σε αλάτι για να προλάβουμε η να μην έχουμε υπέρταση. Αδιαμφισβήτητα η πρόσληψη αλατιού είναι κάτι πολύ κακό για τους ανθρώπους με υψηλή πίεση αίματος. Όμως η επαρκής ποσότητα, καθημερινά, ιωδιούχου αλατιού (προσοχή δεν είναι ολα τα αλάτια ιωδιουχα π.χ αλάτι ιμαλαίων) είναι πολύ σημαντική για την υγεία και την σωστή λειτουργια του θυρεοειδούς αδένα.
Το ιώδιο είναι ενα μεταλλικό στοιχείο που το φυσικό του στοιχείο είναι η θάλασσα. Τα ψάρια και γενικά τα φυτά που φυτρώνουν δίπλα η μέσα στο θαλασσινό νερό όπως τα φύκια είναι φυσικές πηγές ιωδίου. Ιώδιο επίσης μπορούμε να βρούμε στα αυγά, στο μουρουνέλαιο, μπακαλιάρο, γαρίδες, αστακός, φασόλια, συκώτι, σόγια αλλά και τους ηλιόσπορους. Το ιώδιο επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς και άλλων αδένων και είναι απαραίτητο για τον οργανισμό ειδικά σε άτομα που κουράζονται πνευματικά. Εχει παρατηρηθεί οτι σε περιοχές του πλανητη με έλλειψη ιωδίου οι κάτοικοι των περιοχών αυτών έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν βρογχοκήλη. Αυτό με απλά λόγια θα πεί πως όταν το ιώδιο των τροφών δεν είναι αρκετό ο θυρεοειδής μας αδένας αναγκαζεται να δουλέψει υπερωρίες με αποτέλεσμα να υπερπλαστει και να διογκωθεί. Αυτό λέγεται ιωδοπενική μη τοξική βρογχοκήλη, δηλαδη βρογχοκήλη απο έλλειψη ιωδίου.
Στη χώρα μας υπήρχαν κάποτε περιοχές στην οροσειρά της Πίνδου, στον Όλυμπο, η Δυτική θεσσαλία, Ευρυτάνία, Αγιάσο Μυτιλήνης και στα όρεινα της Κρήτης που είχαν τη λεγόμενη ενδημική βρογχοκήλη ( είχαν 10 στους 100 κατοίκους βρογχοκήλη). Υπάρχουν επίσης ενδείξεις οτι η έλλειψη ιωδίου ελαττώνει τη νοημοσύνη και τη φυσική ανάπτυξη.
Το ιώδιο επίσης είναι απαραίτητο για την αντίσταση του οργανισμού στίς διάφορες αρρώστιες και είναι απαραίτητο στα φαγοκύτταρα που σκουπίζουν και καθαρίζουν το αίμα μας καταστρέφοντας τα ξένα προς τον οργανισμό βακτηρίδια. Είναι ακόμα απαραιτητο για την υγεία του δερματός μας με απίστευτα ευεργετικά αποτελέσματα. Επίσης είναι ενας οξειδωτικός καταλύτης που καίει τις τροφές που παίρνουμε. Χωρίς ιώδιο η τροφή αποθηκεύεται ευκολα σαν λίπος.
Χρειαζόμαστε καθημερίνα περίπου σύμφωνα με την American Dietetic Association 150 μικρογραμμάρια ιωδίου την ημέρα. Δηλαδή ισον περίπου με μισή κουταλιά της σούπας ιωδιούχου αλατιού.(προσοχή το επιτραπέζιο αλάτι δεν είναι απαραίτητα ιωδιουχο).
Στην Ελλαδα έχει διαπιστωθεί οτι η κατανάλωση ιωδίου είναι περίπου 300 με 900 μικρογραμμάρια την ημέρα.
Στην Ιαπωνία στο νησί Χοκαιντο που οι κατοικοί του καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες φυκιών τύπου Κόμπου η ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι περίπου 200.000 μικρογραμμάρια σύμφωνα με τη Thyroid Foundation of America. Οι κάτοικοι του Χοκαιντο δεν έχουν σχεδόν καθόλου παθησεις θυρεοειδούς όπως βρογχοκήλη, όζοι θυρεοειδούς.
Στις μέρες μας το ιωδιούχο αλάτι είναι αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο στη διατροφή μας. Χωρίς αρκετό ιωδιούχο αλάτι είμαστε σε κίνδυνο να διογκωθεί ο θυρεοειδής αδένας ομοιόμορφα βλέπε βρογχοκήλη η πολλαπλά βλέπε όζοι θυρεοειδούς
Η έλλειψη ή χαμηλή πρόσληψη ιωδίου είναι η πιο συνήθης αιτία θυρεοειδοπαθειας παγκοσμίως. Η έλλειψη ιωδίου οδηγεί σε βρογχοκήλη και σε σοβαρές περιπτώσεις σε κρετινισμό σε έμβρυα λόγω έλειψης ιωδίου στη διατροφή της μητέρας. Ακόμα και σήμερα σε περιοχές όπως το ορεινό Μεξικό, Κεντρική Αμερική, μέρη της Αφρικής (Αιθιοπία, Νιγηρία), μέρη της Ασίας ( Ινδία, Νεπάλ, Κίνα) και μέρη της Ευρώπης( Ιταλία και Ελβετια).
Γιατι το ιώδιο είναι τόσο σημαντικό για το Θυρεοειδή;
Απλά γιατι ο θυρεοειδής αδένας χρειάζεται ιώδιο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.Είναι η καύσιμη ύλη του. Στην πραγματικότητα τα κύτταρα που βρισκονται στον θυρεοειδή αδένα είναι τα μονα ικανά να αποροφήσουν το ιώδιο. Χωρίς ιώδιο, ο θυρεοειδής είναι εντελώς αδύνατον να δημιουργήσει τη θυρεοειδική ορμόνη που χρειάζεται καθημερινά το σώμα μας. Επιπρόσθετα το ιώδιο παίζει ενα σημαντικό ρόλο στη διάγνωση και στη θεραπεία των θυρεοειδικών παθήσεων.Απο τη στιγμή που το ιώδιο εισέρχεται στο σώμα, ταξιδεύει στο στομάχι και εκεί μετατρέπεται σε ιωδιουχο μετά μεταφέρεται μέσω του αίματος στον θυρεοειδή αδενα.
Το ιωδιούχο αλάτι έγινε γνωστο στις ΗΠΑ το 1917 σαν ενα εργαλείο για την καταπολέμηση της βρογχοκήλης που είχαν προσβάλλει κορίτσια νεαρής ηλικίας στο Ακρον του Ohio.
Θα πρέπει να επισημάνουμε οτι η διατροφή και η επαρκής πρόσληψη ιωδίου δεν επαρκεί σε όλες τις περιπτωσεις π.χ καρκίνος θυρεοειδούς. Θα πρέπει να επισκεφτείτε τον ενδοκρινολόγο σας για να σας παραπέμψει σε ενα ενα εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς. Η εγχείρηση θυρεοειδούς και η ολική θυρεοειδεκτομή είναι η επέμβαση εκλογης.
