βυζαντινή μουσική μια μορφή τέχνης 1800 χρόνων
Ο ιχθύς και η βυζαντινή μουσική
Η βυζαντινή μουσική είναι στην ουσία η μουσική της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που αναπτυχθηκε απο τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες , ακολούθησε την πνευματική ανέλιξη του Βυζαντινού Κράτους τόσο στην Ανοδο του οσο και στη Πτώση του..
Η βυζαντινή μουσική είναι μια υπέροχη σύζευξη αρχαίων ελληνικών στοιχείων , με κλίμακες και ρυθμικούς σχηματισμούς καθώς και πολλών ανατολικών επιδράσεων αλλά δυστυχώς δεν έχουμε πολλά στοιχεία και πληροφορίες για τη βυζαντινή μουσική των πρώτων χρόνων εξαιτίας των εξοντωτικών διωγμών και της καταστροφής των βιβλίων και των μουσικων κειμένων απο τους Εθνικούς της εποχής και την κραταία τότε πολυθειστική ακόμη αντίληψη του Κόσμου.
Γεννήθηκε για να λαμπρύνει την εκκλησία και να δώσει ενα στιγμιάιο Τόπο στην ίδια την απεραντοσύνη του Θεού , μέσα στην καρδιά και το μυαλό των πιστών…
Η βυζαντινή μουσική ήταν τότε , στους πρώτους χρόνους , μονόφωνη και δεν χρησιμοποιουσε καθόλου μουσικα όργανα. Ετσι έδειχνε την αντιθεσή της στην Εθνική , ειδωλολατρικη μουσική και δεύτερο γιατι η χρησιμοποίηση μουσικών οργάνων κινδύνευε πάντα να προδώσει τις παράνομες συγκεντρώσεις των Χριστιανών.Αυτή είναι η εικόνα τα πρώτα χρόνια για τη βυζαντινη μουσική μέχρι των 4ο μ.Χ αιώνα .
Ολα αλλάζουν μετα το Διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μΧ του Μεγάλου Κωσταντίνου και ο Χριστιανισμός γίνεται πιά η επίσημη θρησκεία του κρατους. Αρχίζει μια νέα περίοδος για τη βυζαντινή μουσική η λειτουργία αρχίζει να διαμορφώνεται μαζί με την ελευθερία και η εκκλησιαστική υμνωδία εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία. Βοήθησε βέβαια σε αυτό και οι διάφορες αιρέσεις της εποχής που χρησιμοποιούσαν τη βυζαντινή μουσική , την έκαναν , πιο πολύχρωμη πιο POP θαλεγαμε σημερα για να προσηλυτισουν νεα μέλη πραγμα που αναγκασε την εκκλησιαστικη ηγεσία τότε να αφήσει πιο ελεύθερη τη σύνθεση , τη βυζαντινή μουσική , με περισσότερη μελωδία , χρώμα και πιο τεχνική. Δημιούργηθηκε μια ομορφη στιγμή τότε για την εκκλησία και τους πιστούς με πολύ όμορφες και εμπνευσμένες λειτουργίες που βοήθησαν στην ενίσχυση της Πίστης και στην εξέλιξη της Μουσικής.
Αλλά δημιουργήθηκε ενα προβλημα. Η βυζαντινή μουσική απο τότε εγινε πολύ τεχνική και δεν ηταν πια ευκολο τα λειτουργικά μέλη να ψάλλωνται απο όλο το κοινο ,το εκκλησίασμα . Χρειάζονταν εκπαίδευση στη φωνητική , χρειάζονταν Ψάλτες.
Οι ψάλτες στη βυζαντινή μουσική
Δημιουργήθηκε τότε για πρώτη φορά στην Εκκλησία της Αντιόχειας η Αντιφωνία , χώρισαν δηλαδή τους ψάλτες σε αριστερό και δεξιο που τραγουδούν ο ενας μετα τον άλλο το ιδιο μέλος. Το αντίφωνο μέλος γρήγορα γίνετα χιτ και γενικεύεται σε όλες τις εκκλησίες. Εισηχθηκε τότε και η χειρονομία, ενα ειδος μουσικής διευθυνσης που δίνει το χρόνο , το μέτρο και το χρωματισμό αλλά υπενθυμίζει και με τις κατάλληλες κινήσεις του χεριού και του σώματος και τη μελωδική καμπύλη του μέλους…
Οι σπουδαιοτεροι υμνογράφοι του 4ου και 5ου είναι : ο Βασίλειος ο Μεγας , ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός , ο Ιωάννης Ο χρυσόστομος , ο Εφραιμ ο Συρος, ο Αθανασιος ο Μεγας που εγραψαν πολυ εμπνευσμένους ύμνους και τροπάρια που ανάλογα με το περιεχόμενό τους ονομάζονταν μεγαλυνάρια , απολυτίκια , ευλογητάρια , κεκραγαρια.
Απο τον 6ο εως το 10ο αιώνα η βυζαντινή μουσική γνωρίζει τη μεγαλύτερη της ακμή . Ακόμα και ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός εγραψε κάποια λειτουργικά μέλη και τιμούσε τους καλούς ψάλτες με αξιώματα και τιμές. Ο Ρωμανός ο Μελωδός εγραψε τον 6ο αιώνα το υπέροχο κοντάκιο η παρθένος σήμερον που ακούμε καθε χρόνο τη νυχτα των Χριστουγέννων. Καθώς και ο Ιωάννης Δαμασκηνός με τον Οχτώηχο που διέκοψε οριστικά την σχέση της βυζαντινής μουσικής με την αρχαία ελληνική και οτι κοινό είχαν. Επίσης γνωστή υμνωδός ηταν και η μοναχή Κασσιανή που πλουτισε τη βυζαντινη μουσικη με το ωραίο τροπάριο της Μεγάλης Τρίτης Κύριε , η εν πολλαις αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή Δείτε την παρακάτω εκπληκτική εκτέλεση..
