Μια βραδιά αληθινό ταξίδι ψυχής μας περιμένει στις 18 Νοεμβρίου 2017 στο Gazi Live στις 21:00. Η παράσταση αφιέρωμα στην ξυπόλητη ντίβα Σεζάρια Εβόρα επιτέλους και στην Αθήνα. Μουσική, τραγούδια και βιντεοπροβολές παρουσιάζουν την υπέροχη αλλά και τόσο συγκινητική ζωή της. Με αφορμή την συμπλήρωση 30 χρόνων από την κυκλοφορία του πρώτου της άλμπουμ που είχε τίτλο «Ξυπόλητη Ντίβα», η διάσημη ορχήστρα που έχει το όνομα της: “Cesaria Evora Orchestra”, έρχεται από το Πράσινο Ακρωτήριο και φέρνει στις αποσκευές της τα τραγούδια, το συναίσθημα, το Sodade..
Στο αφιέρωμα συμμετέχει η μεγάλη ντίβα των Φάντο (Fado) της Πορτογαλίας Ντούλτσε Πόντες (Dulce Pontes) η οποία είχε συμπράξει πολλές φορές με την Σεζάρια σε μεγάλα φεστιβάλ και συναυλίες ενώ την “Cesaria Evora Orchestra” θα συνοδεύουν και νέες φωνές του Πράσινου Ακρωτηρίου, μεταξύ των οποίων η Νάνσυ Βιέιρα, η εκπληκτική τραγουδίστρια που η ίδια η Σεζάρια είχε χρίσει άξια διάδοχό της.
Συγκινητική στιγμή της παράστασης που περιοδεύει με επιτυχία σε όλη την Ευρώπη, είναι η παρουσία του αγαπημένου ανιψιού της Σεζάρια, του Γκρέις Εβόρα (Grace Evora), ο οποίος δημιούργησε ένα εκπληκτικό οπτικοακουστικό αφιέρωμα με φωτογραφίες και βίντεο από την ζωή της αλλά και τις καλύτερες στιγμές της σπουδαίας καριέρας της. Συμμετέχουν επίσης η Λουσιμπέλα και η Ελίδα Αλμέιντα.
Στις 18 Νοεμβρίου ταξιδεύουμε και πάλι στο Πράσινο Ακρωτήριο και από εκεί στην Πορτογαλία, στην Βραζιλία και την Κούβα. Θα είναι ένα αληθινό ταξίδι ψυχής. Γιατί όπως έλεγε η Σεζάρια: «Η μουσική δεν έχει σύνορα. Η μουσική έχει μόνο μια γλώσσα: το συναίσθημα! Είναι η τόσο απλή αλλά και τόσο σπουδαία ένωση που συμβαίνει ανάμεσα στη μουσική και τους ανθρώπους και οι άνθρωποι αν την ζήσουν έστω και μία φορά, δεν την ξεχνούν ποτέ στη ζωή τους…»
Ποια ήταν όμως η Σεζάρια Εβόρα;
Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της. Στα δέκα της, η μικρή Σιζέ, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος. Στα 16 της κι ενώ εργαζόταν ως ράφτρα, συνάντησε ένα ναυτικό, ονόματι Εντουάρντο, ο οποίος τη μύησε στα παραδοσιακά μουσικά στιλ των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου, κολαντέιρα (σατιρικά τραγούδια κοινωνικής κριτικής) και μόρνα (τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας). Στη δεκαετία του ’60 ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία, στα οποία σύχναζαν ναυτικοί, για λίγα εσκούδο (τα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου ήταν αποικία της Πορτογαλίας έως το 1975).
Τη δεκαετία του ’70 η Εβόρα ήταν πλέον αρκετά γνωστή στο νησί της, χωρίς όμως η επιτυχία της αυτή να βελτιώσει τα οικονομικά της. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει το τραγούδι για να μπορέσει να θρέψει τα δύο παιδιά της. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως «σκοτεινά χρόνια». Τη διεθνή επιτυχία της οφείλει σε δύο συμπατριώτες της, που ζούσαν στην Ευρώπη. Στον Μπάνα, που την προσκάλεσε να τραγουδήσει στην Πορτογαλία και τον Ζοζέ ντα Σίλβα, που την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι για να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) που γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Η Σεζάρια Εβόρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές μουσικό στερέωμα με το τραγούδι Sodade, που έγινε η πρώτη διεθνής επιτυχία της και έχε πούλησε πάνω από 500.000 αντίτυπα μέχρι σήμερα. Η πορτογαλική λέξη saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της sodade αποτελεί λέξη που δημιουργήθηκε από πρόσμιξη των Πορτογαλικών και της τοπικής διαλέκτου. Όπως είπε αργότερα είναι η λέξη που περιγράφει την ίδια. Όταν όλη η Ευρώπη και μαζί με αυτήν και η Ελλάδα τραγούδησαν για πρώτη φορά το Sodade (Σοντάντ), στον παγκόσμιο χάρτη της μουσικής προστέθηκε το ειδικό βάρος μιας σχετικά άγνωστης μέχρι τότε χώρας, του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ήταν η Σεζάρια Εβόρα που τραγουδούσε και μας ταξίδευε σε μέρη μαγικά.
Πολλά πετυχημένα άλμπουμ, χιλιάδες συναυλίες, πλατινένιοι και χρυσοί δίσκοι, πέντε υποψηφιότητες για Grammy, ήταν η συγκομιδή 24 ετών παρουσίας της Cesaria Evora στο διεθνές μουσικό προσκήνιο.
Η ξυπόλυτη ντίβα, προσωνύμιο που της δόθηκε από τη μόνιμη συνήθειά της να τραγουδά ανυπόδητη εκφράζοντας την αντίθεσή της προς τη συνεχιζόμενη φτώχεια της πατρίδας της, γεννήθηκε το 1941 στο Sao Vincente (Σάο Βινσέντε) του Cape Verde (Κάπε Βέρντε). Σύντομα έγινε η αδιαφιλονίκητη βασίλισσα της Μόρνα (morna), των τραγουδιών της πατρίδας της, που συνδυάζουν τους ρυθμούς της Δυτικής Αφρικής, τα πορτογαλικά φάντο (fado), τα βραζιλιάνικα μοντχίνα (modhina) και τους αγγλικούς ναυτικούς σκοπούς (sea shanty). Το συγκεκριμένο μουσικό ιδίωμα, διαδεδομένο στα νησιά του αρχιπελάγους ανοιχτά της Σενεγάλης, γεννήθηκε από την καταπίεση των ευρωπαίων αποικιοκρατών. Η θεματολογία του περιγράφει τη νοσταλγία της ελευθερίας, τα σκλαβοπάζαρα, τη προδομένη αγάπη, τα ακυρωμένα όνειρα, μεταδίδοντας στους ερμηνευτές του, έναν αέρα εξωτικής θλίψης.
Ο αέρας αυτός, στη φωνή της Cesaria, έπαιρνε τροπικές διαστάσεις. Όταν η Evora εισήγαγε στο ρεπερτόριο της επιρροές από Βραζιλία, Πορτογαλία και Κούβα (choco, forro, fado, rumba) ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι το όνομά της, θα ξέφευγε από τα υδάτινα όρια του νότιου Ατλαντικού, για να φτάσει στις δισκοθήκες όλου του κόσμου.
Η απόλυτη καταξίωσή της στη μουσική βιομηχανία εκφράστηκε με τρία συνεχόμενα Grammy για τα ισάριθμα άλμπουμ που κυκλοφόρησε μεταξύ 2000-04.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρώτη συναυλία που έδωσε η μαύρη αυτοκράτειρα στις ΗΠΑ, στο Bottom Line, έδωσαν το παρόν η Madonna, ο David Byrne, Brandford Marsallis και άλλα μεγάλα ονόματα της αμερικανικής καλλιτεχνικής ελίτ.
H Σεζάρια έφυγε πριν 6 χρόνια. Η τελευταία της περιοδεία ήταν στην Πορτογαλία και είχε τραγουδήσει δίπλα στην Ντούλτσε Πόντες.
Έγραψαν για τη Σεζάρια Εβόρα
«Το 1991, όταν η ξυπόλυτη ντίβα, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε κοινό έξω από τη χώρα της, καταλάβαμε όλοι ότι η φωνή της, δεν ήταν απλή έκφραση μιας χαμένης αγάπης, αλλά η έκφραση μιας αγάπης που ποτέ δεν χάνεται».
The Washington Post
Λιτή, απέριττη, χωρίς παπούτσια και μ’ ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι, καθηλώνει το ακροατήριό της ερμηνεύοντας με κύκνειο πόνο κι ένα πάθος που θυμίζει Edith Piaf, Billie Holiday και τα blues του deep-river.
Interview
«Η μικρόσωμη μέντζο με το χαλαρό βλέμμα, αν και συγκρίνεται συχνά με τις Bessie Smith και Billie Holiday, το μόνο κοινό που μοιράζεται μαζί τους, είναι η συνέπεια με την οποία υπηρετεί τη μουσική. Η φωνή της Εvora είναι ανώτερη. Δεν έχει ίχνος επιτήδευσης, ούτε προσκαλεί σε συμπαράσταση, είναι κάτι βαθύτερο από μια αυτοσυνείδητη έκφραση».
Independent
«Η Cesaria καθιερώθηκε στα charts ερμηνεύοντας τραγούδια από την μουσική παράδοση της Δυτικής Αφρικής. Η φωνή της γεμάτη νοσταλγία, εξωτική θλίψη και πόθους, μπορεί να ακουστεί παντού, προκαλώντας ανάλογα συναισθήματα».
N.P.R.
Τιμές εισιτηρίων:
Δ Ζώνη ορθίων : 30 ευρώ, φοιτητικό 25 ευρώ.
Γ Ζώνη καθημένων : 35 ευρώ.
Β Ζώνη καθημένων :40 ευρώ.
Α Ζώνη καθημένων: 50 ευρώ.
Εισιτήρια: 2111010050, www.viva.gr
