Η προεγχειρητικη προετοιμασια . Είναι προφανές ότι η βελτιστοποίηση του ασθενούς πριν από τη χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη για τη μεγιστοποίηση των επιθυμητών αποτελεσμάτων. Ενώ αυτές οι προσπάθειες επικεντρώνονταν συνήθως στη διαχείριση συννοσηροτήτων και στην αξιολόγηση των φυσιολογικών παραμέτρων, η καλύτερη βελτιστοποίηση συμφωνα με τις τελευταίες έρευνες επιτυγχάνεται δίνοντας προσοχή στην ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς πριν τη χειρουργική επέμβαση. Ο ασθενής πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στην απόφασή του, στο χειρουργό και επιθυμία να γίνει καλά και να απαλλαγεί απο το πρόβλημα εαν είναι δυνατόν.
Με την εξελισσόμενη εξειδίκευση στη χειρουργική και την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των διαδικασιών, οι ψυχολογικές αξιολογήσεις έχουν γίνει πια αναπόσπαστο κομμάτι της αξιολόγησης των ασθενών για ορισμένες επεμβάσεις, όπως οι βαριατρικές επεμβάσεις ( γαστρική παράκαμψη , γαστρικό μανίκι, γαστρικός δακτύλιος ) οι μεταμοσχεύσεις, οι ορθοπεδικές επεμβάσεις αλλά και η ορθοπρωκτική χειρουργική όπως αιμορροίδες , η κύστη κόκκυγος που σχετίζονται με τον πόνο.
Τα οφέλη της ψυχολογικής «προετοιμασίας» των ασθενών στην προεγχειρητικη προετοιμασια δηλαδή πριν την εγχείρηση είναι μια σημαντική παράμετρος.
Η αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης κάθε ασθενούς με τρόπο κατάλληλο για χρήση από τον χειρουργό που εμπλέκεται στην περίπτωση. αλλά και η ψυχολογική προετοιμασία του ασθενούς απαιτεί ένα πρώτο βήμα αξιολόγησης μέσω προεγχειρητικής ψυχολογικής έρευνας (POPS).
Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους ενδείκνυται μια αξιολόγηση όπως το POPS:
Η χειρουργική επέμβαση είναι ψυχολογική, καθώς φυσικοί, εμπειρικοί και ψυχολογικοί παράγοντες επηρεάζουν τη χειρουργική πορεία, την έκβαση και την ανάρρωση.
Οπως μας αναφέρει ο Γενικός Χειρουργός Δρ Μπινιάρης Διευθυντής του Πειραικού Χειρουργικού
” Ουσιαστικά η ψυχολογική προετοιμασία του ασθενούς θα μπορούσε να ανατεθεί σε άλλο μέλος της ομάδας του χειρουργού αλλά εμείς προτείνουμε ανεπιφύλακτα στον χειρουργό να μιλήσει ουσιαστικά με τον ασθενή. Η ψυχολογική προετοιμασία είναι μια «συζήτηση» με τον ασθενή που παρέχει άμεσες και χρήσιμες πληροφορίες στον χειρουργό, διευκρινίζοντας θέματα που ο χειρουργός θα θέλει να διασφαλίσει ότι αντιμετωπίζονται. Ίσως, εξίσου σημαντικό, αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να μεταδώσει την ειλικρίνεια του ενδιαφέροντος του χειρουργού για τη συνολική ευημερία του ασθενούς, να ενισχύσει την αντίληψη ενός θετικού τρόπου δίπλα στο κρεβάτι και να ενισχύσει την ποιότητα της σχέσης χειρουργού-ασθενούς. “
θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη συζήτηση τα ακόλουθα στοιχεία σύμφωνα με Δρ.Μπινιάρη:
1. Οι προηγούμενες χειρουργικές εμπειρίες του ασθενούς έχουν δημιουργήσει πιθανές προκαταλήψεις που μια συζήτηση θα ξαναφέρει τον ασθενή σε μια πιο σύγχρονη αντίληψη του χειρουργείου και της επέμβασης. Π.χ μια επέμβαση αιμορροίδων πρίν απο 6 χρόνια δεν έχει καμμία σχέση με μια σημερινή αλλά και η προεγχειρητικη προετοιμασια είναι διαφορετική με άλλα πρωτόκολλα.
Ο στόχος εδώ είναι να φωτιστούν ψυχολογικά και συναισθηματικά υπολείμματα (τόσο θετικά όσο και αρνητικά) που μπορεί να εξακολουθούν να παραμένουν από αυτές τις εμπειρίες. Όλα πήγαν ομαλά και όπως αναμενόταν; Υπήρχαν πτυχές που ήταν άβολες, απογοητευτικές, εξοργιστικές ή ανησυχητικές; Ποιες απόψεις για τη χειρουργική επέμβαση – εμπιστοσύνη ή φόβος – δημιούργησαν οι προηγούμενες εμπειρίες στον ασθενή;
2. Συζητήστε την άποψη του ασθενούς για τις εμπειρίες άλλων με τις ίδιες ή παρόμοιες διαδικασίες. που έχουν δημιουργήσει στον ασθενή φόβο πρίν κατα τη διάρκεια και μετά το χειρουργείο.
Τι έχει ακούσει ο ασθενής από φίλους ή συγγενείς για το εκκρεμές χειρουργείο. Πχ για μια εγχείρηση αιμορροίδων; Είναι αυτές οι ιστορίες υπερβολικές, ειδικά με αρνητικό τρόπο; Η πληθώρα των τηλεοπτικών ιατρικών δραμάτων, των σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και της (παρα)πληροφόρησης στο διαδίκτυο μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη του ασθενούς για την κατάστασή και την απόφασή του.
3. Συζητήστε την κατανόηση του ασθενούς για την κατάστασή του και την ανάγκη για τη διαδικασία.
Ο ασθενής θα πρέπει να έχει ουσιαστική κατανόηση της κατάστασής του, πώς η επέμβαση θα επηρεάσει την κατάστασή του και, κατά συνέπεια, θετική αποδοχή (αν όχι ενθουσιασμό) της επέμβασης. Η πραγματικότητα είναι ότι οι ασθενείς δεν κατανοούν τα πάντα πλήρως ή μπορεί να μπερδεύονται σχετικά με πτυχές της κατάστασής τους και της φροντίδας τους.
4. Συζητήστε για την κατανόηση της ίδιας της διαδικασίας από τον ασθενή.
Εδώ θέλετε ο ασθενής να σας πει τι καταλαβαίνει για την κατάστασή του. Αυτό που τους είπατε είναι κρίσιμο, αλλά αυτό που άκουσαν, διατήρησαν και κατανοούν είναι ουσιαστικό.
5. Συζητήστε τις βραχυπρόθεσμες προσδοκίες του ασθενούς.
Εξερευνήστε τι καταλαβαίνει ο ασθενής ότι θα συμβεί μετά τη διαδικασία, αμέσως μετά και τις επόμενες 24 έως 48 ώρες. Υπάρχει ρεαλιστική προσδοκία για τη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο, τα επίπεδα πόνου και την κόπωση; Η συζήτηση για τις πιθανές μετεγχειρητικές αισθήσεις, όπως οι βελονιές, ο κνησμός, το μούδιασμα ή η στύση μπορεί να είναι πολύτιμη. Όταν αυτά τα γεγονότα συμβαίνουν απροσδόκητα, υπάρχει η τάση να τα ερμηνεύουμε με αρνητικό τρόπο («η πληγή μου σκίζεται!» και άλλες θεωρίες συνωμοσίας.
6. Συζητήστε τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες του ασθενούς.
Τελικά, θέλετε να ακούσετε στις μέρες πριν αλλα και κατα την προεγχειρητικη προετοιμασια ότι ο ασθενής έχει ακριβή και εύλογη προσδοκία χρόνου και όποιας μετεγχειρητικής αποκατάστασης απαιτείται. Θέλετε να ακούσετε για να κατανοήσουν τι θα επιτύχει η διαδικασία και ίσως τι όχι. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες οδηγούν σε μια δύσκολη μετεγχειρητική πορεία, τεταμένες αλληλεπιδράσεις, απογοήτευση και θυμό.
7. Συζητήστε τα τρέχοντα άγχη της ζωής.
Το άγχος είναι σύνηθες φαινόμενο, αλλά ένας καταβεβλημένος απαισιόδοξος ασθενής δεν είναι στην ιδανική κατάσταση για χειρουργική επέμβαση. Ενώ η οξεία ανάγκη για χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποκλείει την άμεση παρέμβαση για στρες, η αναγνώρισή τους, ειδικά με τη δέσμευση να βοηθήσει στη μετεγχειρητική παρακολούθηση, μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση ανακούφισης και μια πιο αισιόδοξη προοπτική για τον ασθενή.
8. Συζητήστε τον συνήθη τρόπο αντιμετώπισης των προκλήσεων από τον ασθενή.
Ένας ήπιος, αλλά αποτελεσματικός τρόπος για να το προσεγγίσετε αυτό είναι να συζητήσετε πώς ο ασθενής αντιμετωπίζει συνήθως τις προκλήσεις και τους στρεσογόνους παράγοντες. Μπορεί να ελπίζετε να ακούσετε προσεγγίσεις όπως «Διαβάζω πράγματα», «Στηρίζω στους φίλους μου» και «Η πίστη μου με στηρίζει». Ενώ η συνήθης περιεγχειρητική υποστήριξη είναι ακόμα σημαντική εδώ, τέτοιες δηλώσεις αποτελούν καλή βάση για την ανταπόκριση στη χειρουργική επέμβαση. Απαντήσεις όπως «Δεν ξέρω» και «Έχω πέσει αρκετά κάτω» υποδηλώνουν μια ψυχολογική υποδομή που πιθανώς θα ωφεληθεί από μεγαλύτερη επαγγελματική υποστήριξη.
9. Συζητήστε την τρέχουσα φροντίδα και τις σχέσεις με το ιατρικό/νοσηλευτικό προσωπικό.
Παρά τις καλύτερες προσπάθειες, και για πολλούς λόγους, οι ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται πάντα ότι έλαβαν το είδος της φροντίδας που περίμεναν. Αν και ποτέ δεν είναι αποδεκτό, η απογοήτευση, ο θυμός, το άγχος ή ο φόβος της επιστροφής σε ένα χειρουργείο ή τη φροντίδα της ομάδας αφορούν ιδιαίτερα τη μετάβαση στο χειρουργείο. Η επιδείνωση της σχέσης με το προσωπικό αποτελεί κίνδυνο για ψυχολογική νοσηρότητα.
Η κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού για τη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων αλλά και η ιδια η χειρουργική ομάδα είναι η ομπρέλλα του ασθενούς που οσο και αν φαίνεται ήρεμος έχει μέσα του μιοα φυσιολογική ανησυχία και βλέπει τα πράγματα κατα την προεγχειρητική προετοιμασια με διογκωμένες τις αισθήσεις του. Οπως μα αναφέρι ο Δρ Μπινιάρης ακόμα και οι εκφράσεις του προσώπου παίζουν ρόλο στην ψυχολογία του ασθενούς.
10. Συζητήστε το τρέχον/προηγούμενο ιστορικό συμβουλευτικής και αξιολογήστε την ψυχική κατάσταση.
Η συζήτηση αυτών των τελευταίων περιοχών είναι συχνά η πιο δύσκολη και ευαίσθητη τόσο για τον χειρουργό όσο και για τον ασθενή. Η γενίκευση των προβλημάτων με τον όρο «άγχος» (όλοι το έχουν!) μπορεί να μειώσει την παρεμβατικότητα. Το να ρωτάτε «πώς τα πάτε» είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να ξεκινήσετε και να ακούσετε για τρέχον, οξύ ή συνεχές άγχος ή καταθλιπτική σκέψη. Η ενόχληση του χειρουργού εδώ δεν θα πρέπει να αποτελεί λόγο για την αποφυγή αυτής της αξιολόγησης. Συχνά είναι εξαιρετικά πολύτιμο ως βάση για τις μετεγχειρητικές ανησυχίες όπως το παραλήρημα και άλλες γνωστικές αλλαγές.
Η προεγχειρητική ψυχολογική αξιολόγηση έχει τη δυνατότητα να παρέχει σημαντικές πληροφορίες στον χειρουργό για τη βελτιστοποίηση της ετοιμότητας του ασθενούς για χειρουργική επέμβαση. Προφανώς, όταν αποκαλύπτονται ανησυχίες, ενδείκνυται η αντιμετώπισή τους με κάποιο τρόπο από τη διαβεβαίωση μέχρι την ψυχιατρική/ψυχολογική διαβούλευση.
Η ικανότητα, το ενδιαφέρον και η άνεση των χειρουργών να συμμετέχουν παραγωγικά σε τέτοιες συζητήσεις θα ποικίλλουν πολύ. Δεν προτείνουμε μια συνταγή για τον τρόπο αξιολόγησης ενός ασθενούς ψυχολογικά, αλλά μάλλον την αξία της γενικής αύξησης της συνειδητοποίησης της ψυχολογικής κατάστασης και των αναγκών του ασθενούς. Και πάλι, διαφοροποιούμε το POPS από τις εις βάθος ψυχολογικές, νευροψυχολογικές ή ψυχιατρικές αξιολογήσεις που είναι απαραίτητες σε ορισμένα χειρουργικά σενάρια και κλινικές καταστάσεις.
Αυτό που προτείνεται είναι μια στοχαστική συζήτηση με τον ασθενή στην προεγχειρητικη προετοιμασια. Το περιεχόμενο και η έκταση καθορίζονται από κάθε χειρουργό και κάθε κατάσταση ξεχωριστά. Μερικοί ασθενείς (με στυλ αποφυγής αντιμετώπισης) θα είναι απρόθυμοι να συμμετάσχουν πλήρως και δεν θα πρέπει να πιέζονται.Ωστόσο, η ολοκλήρωση ενός POPS μέσω συζήτησης δίνει την ευκαιρία να εμφανιστούν μοναδικές ανησυχίες κατά την καλλιέργεια της σχέσης.
