Εκατό χρόνια από την γέννηση και πενήντα από τον θάνατο
της Χιλιανής καλλιτέχνιδας Βιολέτα Πάρα με συναυλίες και κινηματογράφο
Το 2017 είναι η χρονιά της Βιολέτα Πάρα(1917-1967). Σε ολόκληρο τον κόσμο τιμούν την μεγάλη Χιλιανή καλλιτέχνιδα, με την κοινή ονομασία «Violeta Parra 100 Años»(100 χρόνια Βιολέτα Πάρα), την οποία προώθησαν το Ίδρυμα Violeta Parra, το Μουσείο Violeta Parra, το Εθνικό Συμβούλιο Πολιτισμού και Τεχνών της Χιλής και η Διεύθυνση Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Χιλής (DIRAC).
Στην Ελλάδα, το αφιέρωμα στην Χιλιανή καλλιτέχνιδα θα αποτελείται από τις ακόλουθες δραστηριότητες:
ΔΥΟ ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ
Παρασκευή 29 και Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2017 στις 21.00 στο θέατρο «OLVIO»
Εισιτήρια 10€. Φοιτητές 7€
“Η Βιολέτα μέσα από τον καθρέφτη”. Θα ερμηνευτούν έργα του Χιλιανού συνθέτη και πιανίστα Luis Saglie, ο οποίος χρησιμοποιεί ως αφετηρία μουσικά θέματα της Πάρα, σε έναν δικό του φόρο τιμής, με κλασικά όργανα. Ο καλλιτέχνης θα ταξιδέψει από τη Χιλή για να συμμετάσχει σε αυτή την εκδήλωση. Συντονίζει και συμμετέχει η Χιλιανή βιολοντσελίστα Fabiola Ojeda, η οποία διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα. Συμμετέχουν επίσης η Ana Chifu (φλάουτο), ο Servane Io Le Moller (ακορντεόν), η Γιούλα Γιαννάκη (πιάνο), η μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου και η Χιλιανή χορεύτρια παραδοσιακών χορών Natalia Soto.
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ
Την Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2017 στις 20.30 στον κινηματογράφο «ΑΛΚΥΟΝΙΔΑ»
«Η Βιολέτα Πήγε στον Ουρανό». Ταινία του Χιλιανού σκηνοθέτη Andrés Wood (που σκηνοθέτησε, μεταξύ άλλων, την διάσημη ταινία Machuca) βασισμένη στην ομώνυμη βιογραφία που έγραψε ο Ángel Parra για τη ζωή της μητέρας του.
Σκηνοθεσία: Andrés Wood ● Έτος: 2011 ● Διάρκεια: 110’● Χώρα: Χιλή,
Αργεντινή, Βραζιλία ● Είδος: Βιογραφική ● Με ελληνικούς υπότιτλους.
Η Βιολέτα Πάρα (4 Οκτωβρίου 1917 – 5 Φεβρουαρίου 1967) υπήρξε μια πολυτάλαντη, πολύπλευρη καλλιτέχνιδα. Ήταν ποιήτρια, τραγουδίστρια και συνθέτρια, συλλέκτρια παραδοσιακών τραγουδιών, υφάντρια και γλύπτρια. Δεν είναι η εξ ορισμού παραδοσιακή καλλιτέχνιδα μόνον της Χιλής, αλλά ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Κόρη, αδελφή και μητέρα μουσικών, έκανε την τέχνη τρόπο ζωής της. Ο μεγαλύτερος αδελφός της, ο ποιητής Νικάνορ Πάρα (Βραβείο Cervantes Λογοτεχνίας) την στήριξε πολύ στην αναζήτηση της τέχνης της. Όπως η Δόμνα Σαμίου στην Ελλάδα, έτσι και η Βιολέτα Πάρα όργωνε τα χωριά της Χιλής με ένα μαγνητόφωνο και ένα τετράδιο στο χέρι, συλλέγοντας μελωδίες, στιχάκια και ρυθμούς της Χιλιανής παράδοσης, τα οποία διαφορετικά θα ήταν καταδικασμένα στη λήθη. Η ένταση και το πάθος με τα οποία ζούσε την τέχνη, τους έρωτές της, την προσήλωσή της στους ανθρώπους, την κοινωνική της συνείδηση, την ώθησαν γρήγορα στο να δημιουργήσει τα δικά της έργα. Οι στίχοι της είναι ποίηση, με την οποία εκφράζει τα βαθύτερα συναισθήματά της, συχνά σπαρακτική. Παράλληλα εκφράζεται μέσω των πλαστικών τεχνών: Ελαιογραφίες, φιγούρες από πεπιεσμένο χαρτί, καθώς και τα διάσημα υφαντά της, φτιαγμένα από υφάσματα, κλωστές και μαλλί, τα οποία εκτίθενται σε διάφορους καλλιτεχνικούς χώρους, μεταξύ άλλων στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Λούβρου στο Παρίσι.
Το έργο της αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για μεταγενέστερους καλλιτέχνες, οι οποίοι συνέχισαν την επίπονη εργασία τής διάσωσης της μουσικής της υπαίθρου και άλλων λαογραφικών εκδηλώσεων της Χιλής και της Λατινικής Αμερικής. Τ ο 2014 δημιουργήθηκε στο Σαντιάγκο της Χιλής το Μουσείο «Violeta Parra», με στόχο τη διατήρηση, την αποκατάσταση, τη διάδοση και την αξιοποίηση του καλλιτεχνικού της έργου. Είναι ένας χώρος που έχει αφιερώσει την ύπαρξη και το έργο του στο να γίνει γνωστή, σε όλη της την έκταση, η καλλιτεχνική, κοινωνική και πολιτιστική κληρονομιά που άφησε η Βιολέτα Πάρα στη Χιλή και στον κόσμο.
Στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ’70, ζωντανεύει το ενδιαφέρον για την πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία της Λατινικής Αμερικής γενικότερα, και της Χιλής ειδικότερα. Έτσι, αρχίζει να γίνεται γνωστή η Βιολέτα Πάρα στο ελληνικό κοινό. Το τραγούδι της “Gracias a la vida” (Ευχαριστώ τη ζωή), είναι μια εσωτερική και προσωπική ματιά πάνω στη ζωή, που θεωρήθηκε εν τούτοις ανθρωπιστικός ύμνος και κατόρθωσε να διασχίσει τα σύνορα, γι’ αυτό και κατέχει την μεγαλύτερη παρουσία στις ανθολογίες του λατινοαμερικάνικου τραγουδιού. Ερμηνεύτηκε από τραγουδιστές όλου του κόσμου, με εκτελέσεις κοντινές ή μακρινές από το πρωτότυπο. Οι πιο γνωστές είναι της Αργεντινής τραγουδίστριας Mercedes Sosa, στην οποία η κιθάρα παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο, και της Αμερικανίδας τραγουδίστριας Joan Baez που, προσδίδοντας στο τραγούδι έναν εορταστικό τόνο που απέχει αρκετά από το πρωτότυπο, κατόρθωσε να το κάνει πιο δημοφιλές. Αυτή η δεύτερη εκτέλεση ερμηνεύτηκε στην Ελλάδα, αρχικά από τη Μαρία Φαραντούρη στη δεκαετία του ’70 και αργότερα από την Έλλη Πασπαλά, τη Σαβίνα Γιαννάτου. Στις 5 Φεβρουαρίου 1967 η Βιολέτα Πάρα αυτοπυροβολείται στο κεφάλι και πεθαίνει. Μετά το θάνατό της, πραγματοποιήθηκαν αρκετά μνημεία τόσο στη Χιλή όσο και στο εξωτερικό.
